Doğru antrenman programı, uygun bir beslenme programıyla birleştirilirse sporcunun dayanıklılığına ve atletik performansına katkı sağlar.Sporcularda performansın geliştirilmesi ve toparlanma sürecini hızlandırmak için kullanılan besinler ergojenik destek olarak adlandırılmaktadır.Bu desteklerden biri de nitrattır.Nitrat çok sayıda gıda maddesinde bulunur.Yeşil yapraklı sebzelerde ve pancarda bol miktarda mevcuttur.Çeşitli faydaları sebebiyle sporcu içeceklerinde tercih edilebilir bir besindir.
Pancar suyu Dünya Anti Doping Ajansı(WADA) tarafından yayınlanan yasaklılar listesinde bulunmamaktadır, bu yüzden doğal bir dopingtir.
Nitrat vücudumuzda nasıl çalışır?
Vücut pancardaki doğal nitratı, nitrit ve nitrik oksit olarak kullanır. Nitrit damar hasarını önlerken, nitrik oksit kan akışını arttırır. Daha çok oksijenlenen hücreler sayesinde aerobik kapasite artışı görülür. Böylece kas gücü ve antrenman dayanıklılık süresi artar.
Vazodilatör(kan damar genişletici) olarak hareket eder, kan damarlarını açar ve kaslara daha fazla kan ve oksijen verilmesine izin verir.
Nitratın kan akışı üzerindeki potansiyel etkileri nedeniyle beyne oksijen ve besin tedariğini kolaylaştırarak beyne giden kan akışını arttırır. Dolayısıyla beyin fonksiyonlarını iyileştirmesi de mümkündür.
Nitrat ayrıca egzersizin enerji maliyetini azaltabilir ve kas kasılmasını olumlu yönde etkileyebilir.
Damar duvarı sağlığına katkıda bulunduğu ve hipertansiyon hastalarında tedaviye yardımcı olabileceği gösterilmiştir.
Başta sinirsel iletim olmak üzere, yara iyileşmesi, kan pıhtılaşması, kan akışı, kas kasılması, kök hücre proliferasyonu ve başkalaşımı, glikoz ve kalsiyum homeostazı, öğrenme ve hafıza oluşumu gibi olaylarda nitrik oksitin kullanıldığı tespit edilmiştir.
Performansa Etkisi
Çalışan kastaki kanın akışını arttırır.
Oksijenlenme kapasitesini arttırır, dolayısıyla aerobik kapasitenin artmasını sağlar.Böylece dayanıklılık (koşu, takım sporları gibi) spor performansı üzerinde etkilidir.
Enerjiden tasarruf sağlar ,bu sayede performansı daha uzun süre yapabilme yeteneğini geliştirir.
Egzersize bağlı laktik asit birikimini azaltarak yorgunluk halini alır ve toparlanmaya yardımcı olur.
Koruyucu etkisi olarak kırmızı pancar
Sebzelerle besinsel nitrat alımının sebzelerin içindeki polifenoller ve C vitamini gibi antioksidanlar sebebiyle insan sağlığında olumlu rolleri olduğu ve kanser gibi hastalıkların oluşum riskini azalttığı düşünülmektedir.
Günümüzde, nitrattan zengin sebzelerin ağırlıklı olduğu beslenme profillerinin (Akdeniz Diyeti gibi) kardiyovasküler hastalık risklerini azaltacağı savunulmaktadır.
Çeşitli çalışmalarda kırmızı pancardaki betalain ve fenolik bileşiklerin antioksidan kapasitesinin oksidatif strese ilişkin koruyucu bir rol üstlendiği gösterilmiştir.
Nitrattan zengin diyetin hipertansif hastalarda kan basıncını düşürdüğü ve kardiyovasküler sağlığı geliştirdiği gözlenmiştir. Bu anlamda kırmızı pancarın kan basıncını düşürücü etkisi kardiyovasküler sağlık için yarar sağlamaktadır.
Bu kadar konuşmuşken kırmızı pancarı diyetinize eklemenin sizce de zamanı gelmedi mi?
Son olarak bu tür önerilerin tek başına sportif performansı arttırmayacağını ancak düzenli ve dengeli bir beslenme programının içinde maksimum fayda sağlayabileceğini unutmamalıyız.
Doğru dozaj uygulamaları içinse konunun uzmanına danışmaktan çekinmeyiniz :)
Lifeon Concept
Aktif bir sekilde hem rekreatif anlamdaki sporcuların hem de amatör,profesyonel sporcuların faydalanabileceği güzel bir yazı olmuş teşekkürler.